Đến với Ninh Bình, du khách không chỉ ngỡ ngàng trước một Tràng An được ví như Vịnh Hạ Long trên cạn của Việt Nam, sự trang nghiêm của ngôi chùa Bái Đính hay lạc về một miền cố đô Hoa Lư, nghe chuyện Định Bộ Lĩnh dẹp loạn 13 sứ quân, mà nơi đây còn có những món ăn ngon khó có ai có thể cưỡng lại được.

1. Cơm cháy Ninh Bình

Cơm cháy Ninh Bình là một đặc sản nổi tiếng của cố đô. Vào thế kỷ thứ 19, có một người Hoa tên là Hoàng Thăng, mở một cửa hiệu nhỏ ở Ninh Bình, trong một lần vô tình đã khám phá ra món cơm cháy, từ đó cơm cháy trở thành một đặc sản mà mỗi khi nhắc đến Ninh Bình người ta lại nhớ ngay đến.

Để làm được cơm cháy ngon, thì khâu trọn gạo rất quan trọng, gạo để làm cơm cháy nhất định phải là gạo dẻo để khi cơm chín, các hạt gạo sẽ dính chắc vào nhau. Nồi nấu cơm phải là nồi gang đế dày để khi tạo xén, cháy cơm được chín từ từ, vàng ruộm. Cơm cháy ngon nhất là ăn với ruốc thịt. Dọc đường Quốc Lộ 1A đều có rất nhiều các cửa hàng bán cơm cháy.

2. Thịt dê Ninh Bình

Bánh đậu xanh Hải Dương, phở Nam Định, nem Thanh Hóa, thịt dê Ninh Bình là những thương hiệu ẩm thực nức tiếng vang xa đối với khách du lịch. Mỗi lần đi du lịch Ninh Bình, là du khách phải tìm ngay cho được một quán thịt dê ngon để thưởng thức.

Dê Ninh Bình được chăn thả trên các dãy núi đá vôi cheo leo, quanh năm ăn các loại lá cây tự nhiên nên ít mỡ, thịt chắc và ngon hơn là dê thả ở các vùng đồi núi thấp. Cách chế biển thịt dê ở Ninh Bình cũng rất đa dạng: như dê tái chanh, tiết canh dê, dê nướng, dê xào lăn.

Các quán thịt dê có rất nhiều ở thành phố Ninh Bình tuy nhiên dê núi ở Tp. Tam Điệp là ngon nhất.

3. Gỏi nhệch Kim Sơn

Gỏi nhệch Kim Sơn là một đặc sản mà du khách không thể bỏ qua khi đến du lịch nhà thờ đá Phát Diệm. Cá nhệch thường sống ở vùng cửa biển có thể sống ở nước mặn, nước lợ hoặc nước ngọt. Sau khi bắt về, rửa sạch, lọc thịt, thái mỏng, sau đó bóp chanh cho bớt tanh, tẩm ướp các loại gia vị và thính. Gỏi nhệch ngon là phải làm từ nhệch tươi, cá phải giữa được sắc hồng nhạt, ăn cùng rau sống, lá ổi, lá sung và các loại quả chua như khế, xoài…

4. Miến lươn

Một đặc sản nữa của Ninh Bình là miến lươn. Miến lươn phải làm từ miến dong, dai và sợi miến phải trong. Lươn sau khi bắt về rửa sạch, tẩm ướp các loại gia vị rồi rán giòn, Khi ăn vị dai của miến, giòn giòn của lươn như quện vào với nhau tạo nên một hương vị rất đặc trưng.

5. Xôi trứng kiến

Đây là đặc sản chỉ có ở Nho Quan, Ninh Bình. Gạo nếp sau khi cho vào chõ, đồ chín, người ta rắc trứng kiến lên trên rồi đảo đều. Khi ăn xôi dẻo, mềm và thơm ngậy bởi trứng kiến.

6. Ốc Núi đá

Ốc núi đá Ninh Bình là một loại ốc sống trong ở những vùng đất đá vôi và chỉ xuất hiện vào mùa hè, khi thời tiết ẩm ướt. Loại ốc này không sống dưới nước mà vùi mình xuống những vùng đất ẩm, ăn các loại lá cây tự nhiên. Ốc núi có thể chế biến thành nhiều món ngon như ốc hấp, ốc xào xả ớt, đặc biệt ở Ninh Bình có món ốc núi xào măng ăn rất lạ miệng.

7. Cỗ Chay Đào Xá

Nếu có dịp ghé qua Đào Xá vào mùa lễ hội, du khách đừng từ chối khi chủ nhà mời dùng cỗ với nhà mình. Cỗ Chay Đào Xá do những người phụ nữ đảm đang khéo léo của làng làm. Một mâm cỗ bao giờ cùng có 4 loại bánh truyền thống, một đĩa giò, bát canh măng hoặc canh miến, chả giò, thịt gà đặc biệt là bao giờ cũng có cháo cái. Cháo cái có cách làm gần giống với bánh đúc, tuy nhiên không để nguyên cả tảng mà dùng dao thái thành những sợi mỏng, lấy bột gạo khô rắc vào ăn với nước luộc gà.