Cố đô Hoa Lư - vùng đất sinh vương, sinh thánh, tiếng quân xưa còn vang vọng mãi nghìn năm, được công nhận là quần thể di tích quốc gia đặc biệt quan trọng của Việt Nam đồng thời là 1 trong 4 vùng lõi của quần thể di sản thế giới Tràng An đã được UNESCO công nhận.

1. Vị trí – lịch sử

Cố đô Hoa Lư thuộc huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, cách Hà Nội khoảng 90km, cách thành phố Ninh Bình 7km và khu du lịch sinh thái Tràng An khoảng 3km. Hoa Lư là kinh đô đầu tiên của nhà nước phong kiến tập quyền của Việt Nam dưới hai triều Đinh, Tiền Lê và buổi ban đầu của Triều Lý.

Cố đô Hoa Lư là một tòa kinh thành đá kỳ vĩ có một không hai trong lịch sử dân tộc suốt hành trình dựng nước và giữ nước mấy nghìn năm lịch sử. Sau khi dẹp loạn 12 xứ quân, Đinh Bộ Lĩnh đã không tiếp nối Ngô Quyền, đóng đô ở Cổ Loa mà dời về Hoa Lư – một dải sơn hà gấm vóc kỳ vĩ, địa thế hiểm trở. Hoa Lư cũng là nơi ghi dấu sự kiện Thái hậu Dương Vân Nga khoác áo hoàng bào cho Thập đại tướng quân Lê Hoàn dẹp Tống, bình Chiêm, nơi vua Lý Thái Tổ đọc chiếu dời đô về Hoa Lư. Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, dẫu thành quách đã không còn nhưng trong mỗi bóng cây hoa lau, ngọn núi, con sông, hang động của nơi đây vẫn in hình bóng của những bậc đế vương xuất thế.

2. Điểm đến hấp dẫn tại cố đô Hoa Lư

Hoa Lư là một vùng sơn thủy hữu tình được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi hùng vĩ, nối tiếp nhau và những thung nước lớn được tạo ra bởi con sông Sào Khê. Đây là một vùng non xanh, nước biếc, khung cảnh hữu tình và thơ mộng. Một bên là núi Mã Yên, một bên là núi Cột Cờ và dòng sông Cẩm Khê.

Cố đô in dấu những mốc lịch sử quan trọng của nhà nước phong kiến quân chủ tập quyền. Đất Hoa Lư với hai triều đại Đinh, Tiền Lê như giai đoạn bản lề cho sự thịnh trị của Nhà Lý, nhà Trần sau này. Đây là nơi chứng kiến vua Đinh dẹp loạn 12 sứ quân, Lê Hoàn đánh Tống, bình Chiêm và sự kiện mang ý nghĩa lịch sử quan trọng: Lý Thái Tổ dời đô về Thành Thăng Long. Hiện các nhà khảo cổ đang tiến hành nghiên cứu khai quật những di chỉ của kinh thành Hoa Lư xưa.

Tiêu biểu với một số địa điểm tham quan hấp dẫn như:

- Núi Mã Yên, Núi Cột Cờ: Gọi là núi Mã Yên vì núi có hình chiếc Yên Ngựa. Tương truyền, khi vua Đinh Tiên Hoàng chọn Hoa Lư làm kinh thành chính, đã chọn núi Mã Yên làm án chính. Hiện ngôi đền thờ Đinh Tiên Hoàng cũng nằm trên ngọn núi này.

- Đền Thờ Vua Đinh Tiên Hoàng: Đền thờ vua Đinh được xây dựng trên nền của khu vực nội điện kinh đô Hoa Lư xưa. Được xây dựng theo lối kiến trúc cung đình cổ Việt Nam, đề cao tính đăng đối, lấy trục thần đạo làm trung tâm. Ngôi đền là sự giao hòa của kiến trúc mỹ thuật dân gian với lối kiến trúc mỹ thuật cung đình.

- Đền thờ vua Lê Đại Hành: Đền thờ vua Lê Đại Hành nằm sát bên Đền thờ Đinh Tiên Hoàng, cũng được xây dựng theo lối kiến trúc cổ Việt Nam nhưng có quy mô nhỏ hơn, thờ Lê Hoàn, Hoàng Hậu Dương Vân Nga và Lê Long Đĩnh.

- Sông Hoàng Long: Con sông huyền thoại gắn liền với cuộc đời và sự nghiệp của vua Đinh Tiên Hoàng. Sông vừa là nơi tập trận, vừa là con đường thủy duy nhất vào kinh thành.

- Ngoài ra khu di tích cố đô Hoa Lư còn có đền thờ công chúa Phất Kim, Phủ Vườn Thiên, bia Cầu Dền và hệ thống cung điện ngầm trong các hang đá.

3. Giá vé tham quan: 10.000đ/lượt