Từ lâu nay, biểu tượng của Quảng Ngãi chính là Núi Ấn và sông Trà. Núi Thiên Ấn còn được gọi là núi Hó, được xem là một trong 20 địa đanh đẹp nhất ở Việt Nam với mỹ danh Thiên Ấn Niêm Hà.

1. Vị trí, lịch sử

Núi Thiên Ấn là một thắng cảnh nổi tiếng, nằm cách thành phố Quảng Ngãi khoảng 3km. Từ cầu sông Trà Khúc, du khách có thể trông sang, thấy một ngọn núi nhỏ tựa như cái ấn của trời đóng giữa dòng sông Trà. Từ đây nếu rẽ sang đoạn Quốc Lộ 24B, đi thêm khoảng 2km nữa là đến chân núi.

Núi Thiên Ấn được hình thành từ bao giờ thì không ai rõ, chỉ biết rằng trên núi có một ngôi cổ tự đã hàng trăm năm tuổi, được xây dựng từ thế kỷ 17. Vào thế kỷ thứ 18, khi Phan Cư Trinh qua đây đã phong tặng là một trong Cẩm Thành Thập Cảnh. Đến thời Nhà Nguyễn, thời vua Minh Mạng được liệt vào hạng danh sơn. Năm 1990, Thiên Ấn Niêm Hà được xếp hạng di tích lịch sử Quốc Gia.

2. Kiến trúc độc đáo 

Cái tên gọi Thiên Ấn của ngọn núi bắt nguồn từ hình dáng núi. Núi Thiên Ấn không quá cao, có hình dáng tựa như chiến triện đang đóng dấu xuống dòng sông Trà. Cũng bởi trong tâm niệm của người Á Đông, sông núi là những biểu tượng vô cùng linh thiêng. Sự gặp gỡ của dòng sông Trà và ngọn núi Ấn cũng vì thế mà được thần thánh hóa, là một nét đẹp tâm linh trong tâm thức người dân nơi đây.

Đường lên núi Thiên Ấn hình xoắn ốc, cỏ tranh mọc đầy hai bên sườn núi, quanh co với non xanh và nước biếc. Trên núi có ngôi cổ tự đã 400 năm tuổi và mộ cụ Huỳnh Thúc Kháng. Chùa Thiên Ấn có địa thế rất đẹp, phía trước có sông Trà Khúc làm minh đường, chân là dãy Long Đầu, chạy theo hướng Đông Bắc. Lúc đầu khi mới được xây dựng vào thế kỷ 17, chùa chỉ là một cái am nhỏ, thuộc thiền dòng Lâm Tế. Nét nổi bật của ngôi chùa này chính là Bảo Tháp Thiền Sư Pháp Hòa cao 9 tầng lầu hình bát giác. Phía trên đỉnh tháp có quả hồ lô như hứng hết tinh hoa của trời đất. Chùa còn cái giếng cổ được gọi là Giếng Phật, tương truyền khi đào giếng, người ta đào mãi mà không thấy nước, đến khi đào được hơn 20m thì nước ồ ạt tuôn ra nhưng nhà sư đào giếng cũng mất tích luôn. 

Trước khuôn viên chùa là gác Chuông Thần. Chuyện kể rằng khi mới đúc chuông, trong lần đánh thử thì chuông không kêu, trụ trì trong chùa phải thắp nhan, cầu nguyện và yểm pháp thì tiếng chuông mới ngân vang một cõi sơn hà. 

Mộ cụ Huỳnh Thúc Kháng được đặt ngay trong chùa Thiên Ấn. Khu mộ khá yên tĩnh nằm trong một vườn cây xanh tốt như ru người chí sĩ yêu nước trong giấc ngủ an lành. 

Với khung cảnh thiên nhiên hữu tình, đẹp tựa như tranh thủy mặc cùng những huyền thoại về ấn thiêng của trời và đất, Thiên Ấn Niêm Hà xứng đáng là "đệ nhất thắng cảnh" đất Quảng Ngãi.